De kwaliteiten, ervaring en wijsheid die we (zowel mannen en vrouwen) ontwikkelen in het opvoeden van kinderen lijkt mij uiterst behulpzaam bij het leidinggeven aan mensen en het besturen van organisaties. De waarheid gebied mij te zeggen dat ik toen nog geen kinderen had, dus het wordt nu wel tijd om mezelf de maat te nemen.
Het begon toen ik twee jaar geleden tijdens een bezoek van oude vrienden, mijn handen ten hemel hief en uitriep: “ik ben volslagen ongeschikt als pubermoeder!” Waarop onze vriendin en orthopedagoog met jarenlange ervaring in de jeugdhulpverlening opgewekt grijnsde: ‘Nou meid dan ben je al aardig op de goeie weg, de meeste ouders denken namelijk dat het aan hun kind ligt…’
Na deze aanmoedigingspremie modderden wij fruitig verder. De afgelopen twee jaren waren eigenlijk één groot actieonderzoek. Waarbij je principes kunt hebben wat je wilt, maar waar het uiteindelijk gaat om te ontdekken wat bij welk kind werkt. Kortom zo’n periode zit boordevol ellende, twijfel, hoop en schitterende ontdekkingen. Ik dacht namelijk altijd dat de pubertijd ging over het kind dat naar volwassenheid toe groeide, maar het blijkt vooral dat je als ouder eindelijk eens volwassen moet worden.
Pubers zijn meester in de vinger leggen op gevoelige plekken. Als je graag aardig gevonden wil worden of je voelt je afhankelijk van erkenning van anderen, dan schiet je met pubers in een acute groeistuip. Hetzelfde geldt trouwens als je denkt dat je met autoriteit, een goed gesprek en gezonde argumenten de strijd kunt winnen. Het grote geschenk van pubers is dat ze ons dwingen om uit een ander vaatje te tappen en tegelijkertijd trouw te blijven aan waar het ons in de kern om te doen is. Zij stretchen hun wereld en wij ontkomen er niet aan om onze mentale en emotionele lenigheid te oefenen. Ouder zijn, a hell of a job!!!
Waarom doen we niet bij wijze van sollicitatie of kwalificatie een videohome training bij onze lijsttrekkers, bewindslieden en topmanagers? Gewoon een leuk filmpje over hoe de desbetreffende hoogwaardigheidsbekleders de chaos, emoties, hilariteit, onverschilligheid, scherpzinnigheid en confrontaties die pubers met zich meebrengen hanteren. Hoe gaan ze om met regels en ruimte, met leiden en volgen, met discipline en humor, met principieel zijn en situationeel handelen, met steunen en loslaten?
Pubers opvoeden is misschien net zo onmogelijk als een land of een organisatie besturen. Toch doen we het met zijn allen iedere dag. En wat helpt mij dan door de crisis? Zijn dat de verhalen van familie, vrienden en buren, die kinderen hebben waar niets aan lijkt te mankeren? Nee van succesverhalen zak ik alleen maar verder in de prut. Dan ga ik nog meer aan mezelf twijfelen. Heb ik teveel ruimte gegeven of juist te weinig? Ben ik wel streng genoeg geweest of te streng? Heb ik wel genoeg gepraat of juist teveel?
Nee de verhalen waarvan ik opknap en nieuwe moed krijg, komen van ouders die ook aan het tobben zijn of die terugkijken op hun pubers die in meer of mindere mate ontspoorden maar die nu weer lekker op de rit zitten. Verhalen die bevestigen dat deze crisis er gewoon bij hoort, dat het ooit overgaat en in de meeste gevallen goed komt. En dat we ondertussen het met elkaar zo goed mogelijk blijven doen.
Het geschenk dat we van onze pubers krijgen is dat we onszelf toestaan het soms gewoon (even) niet te weten, dat we leren het ongemak uit te houden (zonder schuldigen aan te wijzen, want anders blijken we zelf het puberstadium nog niet ontstegen), dat we verbinding houden ook al worden we vierkant afgewezen, dat we leren op het juiste moment de strijd aan te gaan en een punt te maken en op andere momenten zaken te laten, dat we heftige emoties incasseren en zelf rustig blijven en als we het even niet meer weten steun zoeken of uithuilen?
Persoonlijk vind ik dat geen MBA opleiding op kan tegen deze ‘school of life’. Het probleem in organisaties is niet dat we niet weten wat we zouden moeten doen. De kasten met boeken en onderzoeken over leiderschap en verandermanagement puilen uit. De bureaus liggen vol met nota’s waarin kernwaarden, visies en missies zijn geformuleerd. Maar om de één of andere reden doen we het dus niet. We gaan niet over de magische drempel. En dat is wat pubers voor elkaar krijgen. Ze dwingen ons tot zowel actie als reflectie! Niet langer kunnen wij ons verschuilen, there is no easy way out – de enige weg eruit is er doorheen…
Hoe lang zal het nog duren voordat dit in Den Haag doordringt en in de Boardrooms?
Zijn onze leiders puberproof? De ultieme crisistest! / 14-09-2012
Een jaar of 15 geleden probeerde ik in een directieraad de handen op elkaar te krijgen voor meer vrouwen naar de top. We begonnen met een inventarisatie waarom dat eigenlijk nog niet het geval was. Een van de directieleden: ‘ja kijk de carrière van vrouwen gaat gewoon langzamer omdat vrouwen eigenlijk twee carrières maken, één als moeder en één als professional. Mijn antwoord kwam blindelings: “Nou ik dacht juist dat die dubbele carrière een pré is voor leiderschap.
Delen: