Wat doen we met Kerst dit jaar? / 16-12-2014

Je kunt je aan veel ontrekken. Je kunt Sinterklaas aan je voorbij laten gaan zonder daar aan mee te doen. Pasen, Pinksteren en ook Oud en Nieuw dragen minder lading met zich mee. Maar eerste Kerstdag staat symbool voor het intieme samenzijn – de naar binnen gerichte beweging van het gezin, de familie, de goede vrienden. Het is een dag van maximale insluiting maar daardoor ook van maximale uitsluiting. Op deze dag kan zowel het samenzijn, maar ook de gebrokenheid en het gemis intens voelbaar worden. De sterk eenzijdige nadruk van samen, gezellig en vredig, sluit gevoelens van verlorenheid, worsteling en conflict nog sterker uit dan anders.

Mijn kerstwens is dat alles er mag zijn, zowel het één als het ander omdat alles van waarde is en onze aandacht en liefde behoeft. Heelheid heeft voor mij te maken met ruimte geven aan het licht en het donker. Dat zien we eigenlijk ook terug in het kerstverhaal. Op Kerstavond is er letterlijk geen plek voor Maria en Josef in de herberg. Ze vragen bij talloze huizen vergeefs  om onderdak. Misschien is onze moderne variant hiervan: wat doen we met Kerst? Waar vinden we onderdak? Het mooie is dat de Grote Gebeurtenis  helemaal niet plaats vindt in een sfeervol verlicht huis, met de gordijnen toe en een warm vuur, maar in een koude stal, waar de os en de ezel voor wat warmte zorgen. Kijk daar knap ik dan weer van op, als ik me dat realiseer…..
Ik denk aan vroeger. Hoe sterk in ons gezin de druk was om het gezellig te hebben met elkaar en juist door die enorme dwang, er ruzies of conflicten ontstonden die hun weerga niet kenden…..

We vieren de geboorte van het licht, juist op het moment dat het maximaal donker is. In het licht kan het kleurrijke leven, de verschillen, de eigenheid van iedere steen en iedere vorm van leven zichtbaar worden. Terwijl in het donker alles zijn vorm en kleur verliest, het donker omhult alles, het maakt geen onderscheid, iedereen is gelijk in het donker. Er hoeft ook niets in het donker. De dag is voorbij, er hoeft niets meer gedaan, gepresteerd of bewezen te worden. Als je in het stille donker buiten loopt kun je voelen hoe je lichaam tot rust komt en zich ontspant. Het donker doet een appel op onze overgave. Niet langer bepalen wij, maar voelen wij hoe we bepaald worden. Hoe we meegevoerd worden naar plekken die onze vreugde schenken en die verdrietig zijn, naar plekken waar we ons thuis voelen en ontheemd, naar plekken waar we angst voelen en vertouwen. Het zijn allemaal buren van elkaar. Alhoewel ze soms een fikse burenruzie hebben, kunnen ze niet zonder elkaar. En met Kerst komen ze allemaal samen midden op het dorpsplein en vertelt ieder zijn eigen verhaal. Er wordt gelachen, gehuild, gevloekt en gebeden. Ik denk dat ik dit jaar maar eens naar dat dorpsplein ga…..