Vriendschap en de ongetemde waarheid / 10-10-2012

Wat ik zo geweldig vind aan vriendschap is dat je de lastige, ongemakkelijke dingen onverbloemd en spontaan kunt zeggen tegen elkaar. Zo liep ik gezellig met mijn vriendin op een prachtige oude tiendweg door een zomers weide landschap en vroeg haar nietsvermoedend wat ze met haar verjaardag deed binnenkort. “Oh, niks eigenlijk. Nou ja Karin (een andere vriendin van haar) komt. We gaan samen vloeren uitzoeken voor mijn nieuwe huis.’ Er viel een korte stilte, die snel werd opgevolgd met: ‘Maar jij hoeft niet te komen hoor!’

Ik lag in een deuk. Wie zegt er nou zoiets pardoes? Juist ja, een goede vriendin! Zonder plichtplegingen, strategieën of omtrekkende bewegingen. Beter kan toch niet?

Het is trouwens dezelfde vriendin die mij een stripverhaal van ansichtkaarten stuurde voor mijn verjaardag. Het ging toen niet goed met mij. Ik bedoel echt niet goed. Om de waarheid te zeggen het ging best slecht. Maar goed ik was dus jarig en was er even goed voor gaan zitten om mijn verjaarspakketje open te maken en het kaartenstripverhaal te lezen. Op de eerste kaart stond: ‘Je moet niet schrikken hoor van deze kaart, want het verhaal loopt uiteindelijk goed af!’ Nieuwsgierig draaide ik de kaart om en staarde in een afbeelding van de hel… Wie durft er nou iemand de hel voor haar verjaardag te sturen? Ik moest zo ongelofelijk lachen omdat het gewoon waar was! En wat een feest is het toch als de dingen, hoe belabberd ze ook zijn, gewoon waar mogen zijn en door iemand worden opgemerkt. In het soefisme bestaan er wel 31 (misschien een paar meer of minder) verschillende namen voor vriendschap. Dan komen wij er maar bekaaid af met kennis, vriend en boezemvriend of hartsvriendin…

Maar ook op het werk is vriendschap een geweldig fenomeen. Zo had ik een collega een eerste concept van een artikel opgestuurd met het verzoek het te becommentariëren. Nadat we een tijdje over ditjes en datjes gesproken hadden en ik haar rechtstreeks vroeg wat ze ervan vond, viel ze met de deur in huis. ‘Nou ja om je de waarheid te zeggen ik vond het behoorlijk vermoeiend om te lezen. Langdradig. En ik begon me gaandeweg steeds meer te irriteren aan zoveel details en bespiegelingen. Kun je niet veel beter een paar leuke columns schrijven?’ Ik moet toegeven dat ik enigszins verrast was over mijn reactie hierop. Allereerst blijkt die rechtstreekse eerlijkheid, die schaamteloze waarheid bij mij een enorme levenslust op te wekken. Vroeger kon ik het allemaal niet zo goed hebben, die kritiek. Mijn tere ziel was snel geraakt. Maar tegenwoordig blijkt diezelfde ziel soms een verrassende robuustheid te hebben. Wat natuurlijk helpt is dat deze collega met hetzelfde gebrek aan terughoudendheid uitgesproken lyrisch kan zijn over de dingen die ze wél goed vindt.

Omgekeerd gebeurt het natuurlijk ook, dat ik ongepolijst en ongetemd uit de hoek kom. Mijn collega redacteur bijvoorbeeld weet daar flink over mee te praten. Nou ja ik ben nou eenmaal ietsjes eerder aangebrand of temperamentvoller dan de gemiddelde Nederlander, maar ja als ik in Zuid-Europa was geboren dan was het echt niemand opgevallen! Maar hoe geweldig is het als mijn irritatie er even mag zijn. Ongegeneerd. Snel verandert ze dan van kleur. Ik hoef haar niet meer vast te houden, want ze is er al uit. En vaak kan er dan iets aan het licht komen dat eronder verborgen ligt en uiterst vruchtbaar blijkt voor onze samenwerking.

Het is de bedding van vriendschap, vertrouwen en gelijkwaardigheid, die het mogelijk maakt om alle mooie en lastige facetten van wie we zijn ‘gewoon’ (waar) te laten zijn….

Mirjam, 03-08-16 11:52:
Mooie column. Maar ik denk wel dat we ook in het Nederlands behoorlijk wat aanduidingen hebben voor personen met wie je vriendschap voelt. Bijvoorbeeld: maat en maatje (deze in een oneindige reeks als bijvoorbeeld tennismaatje,voetbalmaat, dansamaatje etc.) vriendin, vriendinnetje, vriend, vriendje, zielsverwant, collega, oollegaatje,soulmate (niet echt nederlands maar wel vaak gebruikt), geliefde, partner, mijn lief, mijn schat, mijn man, mijn vrouw, buurvrouw, buurman, buurvrouwtje, studiegenoot, studiegenootje, kennis, kennisje, huisgenoot, huisgenootje, schat, schatje (en varianten daarop zoals scheetje, poepie etc.)
De verklein-varianten lijken overbodig maar zijn het niet omdat ze vaak iets aangeven over de mate van intimiteit die er wordt gevoeld.
Daarnaast geven we vriendschap soms aan in termen van familieverbanden bijvoorbeeld: iemand voelt als een broer of een zus,grote broer of groet zus, klein broertje of zusje, vader, moeder, opa, oma, tante, oom etc.
Ik weet niet of we bij elkaar opgeteld tot meer dan 31 aanduidingen komen, Maar volgens mij wel tot meer dan drie. Gelukkig maar :-)

Hartelijke groet,
Mirjam